Temat: Sprzęgło ZT 320/323/325 zasada działania i regulacja
Jeżeli wiadomo jak dokładnie działa sprzęgło, to łatwiej jest o nim mówić i je regulować. Łatwiej jest też oczami wyobraźni widzieć jego pracę podczas jazdy i też dużo łatwiej jest szukać przyczyn jego usterek i je odpowiednio naprawić.
W wątku tym postaram się bliżej przedstawić zasadę działania tego sprzęgła, jak i dokładny sposób jego regulacji, razem z opisem działania układu pneumatycznego i elektrycznego traktora.
Tak więc zaczynamy...
Sprzęgło w traktorach Fortschritt ZT 320, 323, 325 itp. jest sprzęgłem podwójnym (dwustopniowym), przez co łączy w sobie dwa stopnie sprzęgania, włączane kolejno po sobie. Do prawidłowego i bezpiecznego dla otoczenia, i użytkownika działania sprzęgła, wymagane jest aby było ono sprawne, właściwie wyregulowane oraz niezbędna jest sprawna instalacje eklektyczna i pneumatyczna traktora. Podczas pracy sprzęgła wyróżnia się trzy stany jego działania.
1. Stan pierwszy, w którym nie wybrano żadnego trybu pracy sprzęgła, nazywany jest normalnym stanem pracy sprzęgła. W stanie tym przednia tarcza sprzęgłowa - patrząc od strony silnika (tarcza pierwszego stopnia) przenosi moment obrotowy jazdy, a druga tarcza sprzęgłowa (tarcza drugiego stopnia) zapewnia napęd wałka odbiornika mocy (WOM) i wielotłoczkowej promieniowej pompy hydrauliki siłowej traktora. Wysprzęglenie pierwszego stopnia sprzęgła następuje przez wciśnięcie pedału sprzęgła, co powoduje wysunięcie hydraulicznego siłownika (wysprzęglika) i rozsprzęglenie pierwszej tarczy sprzęgła. Takiego wysprzęglania dokonuje się w celu zmiany biegu. Dalsze dociśnięcie pedału sprzęgła do przedniej ściany kabiny traktora powoduje włączenie przycisku elektrycznego, który znajduje się na tej ścianie. Przycisk ten uruchamia elektrozawór pneumatyczny (czwarty od przodu), co powoduje wysunięcie siłownika (wysprzęglika) pneumatycznego sprzęgła i uwolnienie tarczy drugiego stopnia sprzęgła, co umożliwia włączenie/wyłączenie lub zatrzymanie wałka odbiornika mocy i pompy hydrauliki traktora. Czasami, po lekkiej modyfikacji instalacji elektrycznej, w celu zadziałania przycisku pod pedałem sprzęgła wymagane jest naciśnięcie klawisza wzmacniacza momentu (ULS/WM/żółw) oznaczonego symbolem żółwia lub innego dodatkowo zainstalowanego przełącznika. Modyfikacji takich używano główne w traktorach pracujących w transporcie, co zapobiegało niepotrzebnemu włączaniu wysprzęglika/siłownika pneumatycznego powodującego bezcelową utratę powietrza z instalacji pneumatycznej traktora.
2. Stan drugi pracy sprzęgła charakteryzuje się preselekcyjnie wybranym wzmacniaczem momentu traktora – wciśnięty klawisz oznaczony symbolem 'zająca'. W stanie tym za pomocą zaworu elektropneumatycznego (trzeci od przodu) zostaje automatycznie włączona przesuwka wzmacniacza momentu w skrzyni biegów (siłownik pneumatyczny pod podłogą przy skrzyni biegów, pod pedałem gazu), co powoduje, że skrzynia biegów zostaje napędzana również od strony tarczy drugiego stopnia, ale dzięki zastosowaniu odpowiedniego sprzęgła jednokierunkowego (analogicznego do wolnego koła w przystawce przedniego napędu) umieszczonego bezpośrednio w skrzyni biegów, napęd od strony tarczy drugiego stopnia nadal nie jest przekazywany na główny wałek skrzyni biegów. W stanie tym skrzynia biegów zostaje tylko „przygotowana” do użycia wzmacniacza momentu (WM/ULS/'żółw"), a prędkość traktora i moment napędowy nie ulegają zmianie. W stanie tym szczególnie ważna jest sprawna instalacja elektryczna i pneumatyczna, gdyż w celu gwałtownego zatrzymania traktora lub przy zmianie biegu, podczas wciskania pedału sprzęgła, koniecznie musi nastąpić jednoczesne wysprzęglenie pierwszego i drugiego stopnia sprzęgła. Rozłączenie obu tarcz sprzęgła następuje wówczas przez wysprzęglik hydrauliczny nogą przez pedał sprzęgła i wysprzęglik pneumatyczny, uruchamiany czujnikiem zwiernym (czujnik STOP) umieszczonym w pompce sprzęgłowej, który uruchamia odpowiedni elektrozawór pneumatyczny (czwarty od przodu). W tym momencie wysprzęglik hydrauliczny i siłownik/wysprzęglik pneumatyczny muszą zadziałać jednocześnie, tak aby zwłoka w całkowitym wysprzęgleniu obu tarcz sprzęgła nie była większa niż przy wysprzęglaniu tylko jednej tarczy, tak jak ma to miejsce w stanie pierwszym pracy sprzęgła.
UWAGA! Zły stan sprzęgła, złe jego wyregulowanie lub awaria, wadliwe połączenie instalacji elektrycznej i/lub pneumatycznej traktora może całkowicie uniemożliwić zatrzymanie traktora lub zmianę biegów w tym stanie pracy sprzęgła!
3. Stan trzeci pracy sprzęgła, jest to stan, w którym za pomocą klawisza oznaczonego symbolem żółwia, po uprzednim włączeniu klawisza oznaczonego symbolem zająca (stan drugi pracy sprzęgła), wybrany został wzmacniacz momentu (WM/ULS). Taki stan pracy sprzęgła potocznie nazywany jest „żółwiem”. W stanie tym za pomocą wysprzęglika (siłownika) pneumatycznego sprzęgła (uruchamiany czwartym elektrozaworem pneumatycznym) wysprzęglony zostaje pierwszy stopień sprzęgła i napęd do skrzyni biegów przekazany zostaje z tarczy drugiego stopnia sprzęgła, w wyniku czego prędkość jazdy zmniejszy się o ok. 23%, a moment obrotowy na kołach napędowych traktora wzrasta aż o 30%!. W stanie tym, rolę sprzęgła jazdy przejmuje tarcza drugiego stopnia sprzęgła, a rozsprzęglenie jej w celu zatrzymania traktora lub zmiany biegów, następuje przez siłownik (wysprzęglik) hydrauliczny, podobnie jak ma to miejsce w pierwszym (normalnym) stanie pracy sprzęgła. W stanie tym włącznik pod pedałem sprzęgła (na przedniej ścianie traktora) jest nieaktywny, a włączenie go pedałem sprzęgła nie powinno w tym stanie wywołać żadnej reakcji w układzie sprzęgłowym traktora.
To tyle na teraz. Wieczorem, jak dzieci i szanowna małżonka pozwolą, postaram się poprawić błędy i wrzucić ciąg dalszy dotyczący regulacji sprzęgła, układu elektrycznego i pneumatycznego.
www.rajstop.pl - Raj dla stóp Najtańszy i najlepszy sklep w sieci - hurt i detal
Zamiast PW proszę napisać maila - szybciej dochodzi i jest pewniejszy. Piszę poprawnie po polsku.